آب مهم ترین ماده ساختمانی بدن انسان است زیرا ۷۰ درصد وزن بدن یک شخص بالغ را آب تشکیل می دهد به عبارت دیگر بدن یک انسان بالغ مخزنی است که معادل ۵۰ ـ ۳۰ لیتر آب دارد و چنانچه ۱۵ تا ۲۰ درصد از آب بدن از دست برود مرگ انسان فرا می رسد.

آب مهم ترین ماده ساختمانی بدن انسان است زیرا ۷۰ درصد وزن بدن یک شخص بالغ را آب تشکیل می دهد به عبارت دیگر بدن یک انسان بالغ مخزنی است که معادل ۵۰ ـ ۳۰ لیتر آب دارد و چنانچه ۱۵ تا ۲۰ درصد از آب بدن از دست برود مرگ انسان فرا می رسد.

آب بدن در سه قسمت قرار دارد:

۱) آب داخل سلولی یا ساختمانی

۲) آب پلاسمائی یا آب روان

۳) آب بین سلولی یا ذخیره

منشأ بدن از دو طریق می باشد:

آب خارجی یا غذائی:

یعنی آبی که به شکل مایعات آشامیدنی و یا موجود در غذاهاست.

آب داخلی یا متابولیک:

یعنی آب حاصل از واکنش ها و ترشحات متابولیک، به علاوه، مقداری از آب ترشحات هاضمه و ادرار گلومری (در کلیه) مجدداً جذب می شود که تبادلات میانی نام دارد. در انسان یک لیتر آب پس از ۲۵ دقیقه کاملاً جذب شده و پس از ۵۰ ـ ۴۰ دقیقه کاملاً دفع می شود.

خواص مهم آب و آب درمانی

ـ رفع تشنگی و تنظیم تعادل آب در بدن.

ـ کمک به دفع سموم از بدن از راه ادرار و عروق.

ـ کاهش درجه حرارت بدن درتب (به علاوه در تب موجب دفع سموم و شستشوی دهان و معدن می شود).

ـ کمک به دفع عفونت ها و سنگریزه های کلیه و مجاری ادرار.

ـ افزایش مصرف اکسیژن و افزایش دفع ازت و گوگرد در ادرار.

روش های کاربرد آب در پزشکی

برای درمان کم آبی بدن معمولاً پزشکان از روش های زیر استفاده می کنند:

ـ آب ساده خوراکی را زیاد به بیمار می خورانند.

ـ آب نمکی یا قندی تزریقی به نام سرم قندی ـ نمکی را به بیمار از طرق مختلف تزریق می نمایند.

شناسائی آب

اصولاً آب طبیعی معمولی برای تغذیه بدن انسان بسیار ضروری است و در صورتی که دارای خواص پزشکی باشد به نام آب معدنی گرم به مصرف درمان می رسد.

گازهای محلول در آب

آب آشامیدنی سالم برای انسان باید دارای مقداری هوا باشد که این هوا خود حاوی اکسیژن، ازت و… است. هر یک از این گازها عملی به خصوص در آب دارند. آبی که دارای مقدار فراوانی اکسیژن است از نظر بهداشتی دارای اهمیت فراوانی بوده، ولی از نظر خوردنی مشکلاتی را تولید می کند. مثلاً در لوله های فلزی رسوباتی را ایجاد می نماید.

مصرف آب های معدنی

درمان با آب های معدنی

استفاده از آب های معدنی، تاریخی بسیار کهن دارد ولی استفاده علمی از آب ها پس از شناخت اثرات درمانی آنها در قرن اخیر تحقق یافته است. آب های معدنی به روی بدن انسان و یا مخصوصاً نواحی ویژه ای از بدن دارای اثراتی می باشد که این اثرات در هنگام مصرف مستقیم از آب چشمه (یعنی اولین نقطه ای که آب معدنی ظاهر می شود) شدیدتر می باشد. آب های معدنی که در نقاط مختلف وجود دارد هر کدام اثر ویژه مربوط به همان آب را دارد زیرا ترکیبات هر آب معدنی ویژه همان منطقه است که ظاهر شده است مثلاً:

ـ آب های سولفات کلسیم سرد، خاصیت افزاینده ادرار دارد که در اصطلاح پزشکی به آن مدّر گویند.

ـ آب های سولفاته سدیم و منیزیم، ملیّن است یعنی با خوردن آن یبوست بیمار برطرف خواهد شد.

ـ آب های بیکربنات سدیم مؤثر بر حالت تعادل اسیدی (سرد مزاجی) و بازی (گرم مزاجی) اعضاء خواهد بود.

ـ آب های سولفوره سدیم رادیو اکتیو گرم، برای درمان بیماری های تنفس مفید است.

ـ آب های سولفوره سدیم رادیو اکتیوگرم، برای درمان بیماری های تنفس مفید است.

آب های رادیو اکتیو موجب فعالیت و ترمیم سلول و بافت های بدن شده، باعث ازدیاد کلسیم سازی گشته و می تواند رگ های خونی بدن را گشاد نموده مدّر باشد و نهایتاً آرام بخش و باکتری کش است.

باید دانست که در استفاده از آب های معدنی علاوه بر ترکیب آب عوامل دیگری چون آب هوای منطقه و ارتفع و روش درمان و شرایط در درمان بیماران مؤثر می باشد. به طور کلی یک دورهٔ درمان را نبایستی به عنوان یک گردش و تفریح تلقی کرد بلکه بیمار بایستی طبق برنامه منظم دورهٔ درمان، دوره بعد از آن را طی نماید ولی نکته مهم و قابل توجه آن است که گاهی در طی درمان با آب های معدنی ممکن است برای بیمار یک مرحله (بحران آب معدنی) رخ دهد که بیمار دچار ناراحتی هائی می شود اما در شرایطی که پزشک تشخیص دهد نباید درمان را قطع کنند و لذا باید درمان با احتیاط ادامه داده شود. امروزه یک ایستگاه، سرچشمهٔ آب معدنی ای را به صورت ”شهر پزشکی“ در نظر گرفته و بیماران را با نظارت دائم پزشک معالجه می کنند. این کانون های پزشکی در کشورهای فرانسه، ایتالیا، آلمان، اروپای شرقی و روسیه نیز وجود داشته و مردم به خوبی از آنها استفاده می نمایند.

موارد منبع استفاده از آب های معدنی

با وجود منافعی که مصرف آب های معدنی دارد توصیه شده است که برای بیماران زیر مصرفش ممنوع باشد: بیماران مسلول، سرطان ها، بیماری های قلبی، پیری زودرس، زخم های دائمی، بالا بودن فشار خون ورم کلیه (نفریت) و…

روش های درمان

در درمان با آب های معدنی که هر دورهٔ درمان به طور متوسط سه هفته است از تمام امکانات دیگر نیز استفاده می شود که عبارتند از: پزشک متخصص که در همان منطقه بر بیماران نظاتر دارد، آرامش محیط، نظم زندگی روزانه، وسایل ورزش در هوای آزاد، رژیم غذائی مناسب، روش های متفاوت درمان که برای هر بیمار ویژه بیماری اوست مثال: نوشیدن آب، حمام، دوش آب، شستشو، تزریق، استفاده از گاز و بخار، گل های طبی و روش های جنبی دیگر .